GRDELIČKA PAROHIJA
Hram Rođenja Svetog Jovana Krstitelјa u Grdelici
Hram Rođenja Svetog Jovana Krstitelјa u Grdelici je jedan od retkih koji su podignuti u oblasti grdeličke klisure u XX veku. Varoš Grdelica, nekadašnji Derven, smeštena je na obali Južne Morave posle njenog izlaska iz grdeličke klisure. Od sela sa pedesetak kuća u vreme oslobođenja od Turaka 1878. godine, do proglašenja za varošicu 1925. godine sa 120 kuća, Grdelica doživlјava veliki demografski napredak. Iako je u svom sastavu imala sela Grdelicu, Dedinu Baru i Bojišinu, varoš nije imala Crkvu i za sve verske potrebe verni narod je odlazio u Kozarački manastir, koji je od varoši udalјen šest kilometara. Zahvalјujući dobrom geografskom položaju i dobroj povezanosti glavnim saobraćajnicama, kao i najpoznatijoj fabrici štofova u ovom kraju, Grdelica postaje industrijska varošica. Uvidevši potrebu vernog naroda gospodin Jovan L. Jovanović, industrijalac iz Leskovca, vlasnik fabrike štofova, dao je obećanje da će, ako Bog podari njemu i njegovoj supruzi Ljubici muško dete (tada su imali dve ćerke), on izgraditi Crkvu u čast Rođenja Svetog Jovana Krstitelјa. Bog je gospodinu Jovanu ispunio želјu i podario mu muško čedo a gospodin Jovan je ispunio obećanje dato Bogu i narodu. Otkupivši zemlјu od meštana, gospodin Jovan L. Jovanović je obezbedio sredstva za gradnju hrama, čiji je kamen temelјac osveštan i položen 07. jula 1935. godine, a hram osvećen dve godine kasnije 07. jula 1937. godine od strane tadašnjeg episkopa niškog gospodina Jovana uz sasluženje dvanaest jereja i prisustvo mnoštva naroda.
Na projektu hrama je najpre radio leskovački arhitekta Branko Tasić ali je projekat ipak ustuplјen beogradskom arhitekti Momiru Korunoviću, tadašnjem inspektoru pri Ministarstvu građevine. Crkva je građena u moravskom stilu. Osnova Crkve je vizantijski upisani krst sa osmougaonom centralnom kupolom. Po spolјašnjem izgledu podseća na Gračanicu. Hram je u potpunosti oslikan, što je delo ruskog emigranta Ivana Dikija a ikonostas u duborezu delo je Nestora Aleksejevića. Prvi sveštenik koji je služio pri ovom hramu bio je sveštenik Mika (puno ime i prezime nije upisano u letopis hrama) rodom iz Vlasotinca. Otac Mika je pri ovom hramu služio od 1937. do 1941. godine kada počinje drugi svetski rat. Zbog straha za svoj život (pucano je na njega) otac Mika napušta parohiju grdeličku i vraća se u rodno Vlasotince. Blagoslovom Nјegovog Preosveštenstva episkopa niškog gospodina Jovana Ilića za paroha grdeličkog biva postavlјen jerej Vladimir Stojilјković, rodom iz Grdelice. Otac Vladimir je službovao pri ovom hramu sve do iznenadne smrti, oktobra 1975. godine. Za vreme njegovog službovanja nije bilo skoro nikakvih radova oko hrama, što zbog teške finanasijske situacije, što zbog tadašnje vlasti. Posle oca Vladimira na dužnost biva postavlјen jerej Vlasta Stoilković, rodom iz okoline Vranja. Za vreme službovanja oca Vlaste obnovlјen je krov i fasada hrama, uvedena struja i izgrađena ograda na zapadnoj strani porte.
SEDIŠTE PAROHIJE: 16220 Grdelica
OBLAST PAROHIJE: Grdelica, sela Tupalovce, Sejanica, Dedina, Bara, Selo Grdelica
RASPORED BOGOSLUŽENјA: nedelјom i praznikom sveta liturgija u 8 časova u Hramu u Grdelici
PAROH: jerej Slobodan Bošković
